Blog

Trong bất kỳ công trình xây dựng nào — từ dân dụng, nhà xưởng cho đến công trình quy mô lớn — thiết bị bảo hộ lao động là yếu tố sinh tử giúp bảo vệ người lao động khỏi các nguy cơ: vật rơi, đinh thép sắc nhọn, trơn trượt, hóa chất, bụi, tiếng ồn, té ngã… Việc trang bị đầy đủ đồ bảo hộ không chỉ giúp giảm chấn thương mà còn làm cho công trình vận hành an toàn, chuyên nghiệp và bền vững hơn. Dưới đây là 10 món đồ bảo hộ cơ bản mà mỗi thợ xây dựng, kỹ sư, công nhân thi công nên có.

1. Top 10 loại thiết bị bảo hộ lao động cần thiết cho công nhân làm công trình xây dựng

1.1. Mũ bảo hộ – món đồ bảo hộ không thể thiếu

Mũ bảo hộ luôn là trang bị bắt buộc tại mọi công trường. Khi thi công tại các công trình có vận chuyển vật liệu trên cao, leo giàn giáo, hoặc làm việc gần máy móc, nguy cơ rơi vật nặng hoặc va chạm vào đầu là rất cao. Một chiếc mũ bảo hộ tốt cần có vỏ cứng, lớp lót bên trong – giúp hấp thu lực, quai đeo chắc chắn để cố định khi di chuyển, va chạm hoặc leo cao.

Việc đội mũ không chỉ giúp giảm chấn động khi có va đập, mà trong nhiều trường hợp — chính chiếc mũ bảo hộ có thể cứu nguy khi xảy ra vật rơi từ trên cao. Vì vậy, mũ bảo hộ luôn thuộc danh mục “đồ bảo hộ không thể thiếu”.

1.2. Giày bảo hộ – món đồ bảo hộ quan trọng

Chân là bộ phận tiếp xúc trực tiếp với mặt sàn, nền công trình, và thường xuyên phải di chuyển, leo trèo, mang vác. Giày bảo hộ giúp bảo vệ bàn chân khỏi đinh, sắt thép sắc nhọn, đá vụn, bê tông, và vật liệu nặng rơi. Với môi trường công trường, giày bảo hộ cần có mũi thép hoặc composite chịu lực, đế chống đinh/đế bám tốt, và đế chống trượt để an toàn khi di chuyển trên xi măng ướt, nền gồ ghề hoặc giàn giáo.

Một số sản phẩm bạn có thể tham khảo:

• Safety Jogger (ví dụ mẫu “RENA S3”) — giày bảo hộ đạt chuẩn, thân giày da tổng hợp, phù hợp công trình xây dựng nặng.
• Hans (ví dụ “Hans HS 202 Air”) — giày bảo hộ nhẹ, thoáng khí, phù hợp thi công nhẹ, hoàn thiện nội thất.

1.3. Găng tay bảo hộ – đồ bảo hộ cần thiết khi thi công

Bàn tay thường xuyên tiếp xúc với vật liệu, kim loại, sắt thép, dụng cụ sắc nhọn, xi măng, keo, hóa chất… Găng tay bảo hộ giảm thiểu nguy cơ trầy xước, đứt tay, chấn thương hoặc kích ứng da. Tùy vào công việc, người lao động có thể chọn găng tay vải, găng cao su, găng chống cắt, hoặc găng cách điện… để phù hợp với yêu cầu thi công.

Găng tay bảo hộ luôn nằm trong bộ thiết bị bảo hộ lao động tiêu chuẩn cho mọi công trình — từ xây dựng, cơ khí cho đến hoàn thiện nội thất.

1.4. Kính / mặt nạ bảo hộ

Khi khoan bê tông, cắt thép, hàn, hoặc di chuyển vật liệu rắn, mắt và mặt rất dễ bị thương do mạt, bụi, mảnh sắc nhọn hoặc tia lửa. Kính bảo hộ hoặc mặt nạ giúp ngăn bụi, tro, mạt sắt, tia lửa, giúp bảo vệ mắt và đường hô hấp trên. Với công trình làm ngoài trời, bổ sung kính chống tia UV cũng là một lựa chọn khôn ngoan.

Việc quên kính bảo hộ có thể dẫn đến chấn thương mắt, loét giác mạc hoặc các bệnh về mắt lâu dài — nên kính luôn nằm ở vị trí ưu tiên trong danh mục đồ bảo hộ.

1.5. Khẩu trang / mặt nạ phòng bụi độc hại

Công trường xây dựng thường phát sinh rất nhiều bụi: xi măng, vôi, đất đá, bột cắt bê tông… Nếu không đeo khẩu trang hoặc mặt nạ bảo hộ, người lao động dễ hít phải bụi mịn, vi particles — dẫn tới nguy cơ viêm phổi, viêm đường hô hấp hoặc bệnh nghề nghiệp lâu dài.

Tuỳ môi trường, bạn nên dùng khẩu trang y tế, khẩu trang N95, hoặc mặt nạ lọc bụi — một thiết bị bảo hộ lao động không thể thiếu nếu công trình có bụi hoặc hóa chất.

1.6. Áo / quần bảo hộ, áo phản quang

Công trường thường có bê tông, sắt, xi măng, vật liệu rắn — dễ gây trầy xước, bẩn, hoặc tai nạn khi di chuyển, cúi, ngồi. Quần áo bảo hộ dày dặn, bền, chống bụi, chống hóa chất… giúp bảo vệ toàn thân. Với công trình gần giao thông, công trình ban đêm hoặc khu vực có xe cơ giới, áo phản quang giúp tăng khả năng nhìn thấy và đảm bảo an toàn.

Áo quần bảo hộ + phản quang là đồ bảo hộ cần thiết để giảm tai nạn, đặc biệt khi công nhân làm việc vào sáng sớm, chiều tối hoặc trong môi trường tăm tối.

1.7. Bịt tai / chụp tai chống ồn

Trong số các loại thiết bị bảo hộ lao động dành cho công trường xây dựng, bịt tai và chụp tai chống ồn thường bị xem nhẹ hơn so với mũ bảo hộ hay giày bảo hộ. Tuy nhiên, tiếng ồn tại công trường lại là một trong những “mối nguy vô hình” gây ảnh hưởng trực tiếp và lâu dài đến sức khỏe của người lao động. Máy khoan bê tông, máy mài, máy cắt thép, máy nén khí, xe ben, xe xúc và các thiết bị thi công khác thường xuyên hoạt động ở mức âm thanh 85–120 decibel — cao hơn rất nhiều so với ngưỡng an toàn của tai người.

Khi tiếp xúc với tiếng ồn lớn trong thời gian dài mà không có biện pháp bảo vệ, thính giác của người lao động sẽ bị suy giảm dần theo thời gian. Ban đầu, họ có thể cảm thấy ù tai, đau tai, mất khả năng nghe rõ trong vài giờ. Nhưng nếu tình trạng này lặp đi lặp lại hằng ngày, nguy cơ giảm thính lực vĩnh viễn, thậm chí khiếm thính nghề nghiệp, là điều hoàn toàn có thể xảy ra. Đây là lý do vì sao nhiều quốc gia đã đưa bịt tai/chụp tai vào nhóm thiết bị bảo hộ lao động bắt buộc đối với các ngành nghề làm việc trong môi trường tiếng ồn cao.

Bịt tai và chụp tai chống ồn được thiết kế để giảm cường độ âm thanh truyền vào tai người lao động. Loại bịt tai mềm (ear plug) thường được làm từ mút xốp hoặc silicone, có khả năng làm giảm từ 25–35 dB, phù hợp với thợ thi công trong nhà hoặc làm việc ở mức tiếng ồn trung bình. Chúng dễ sử dụng, giá rẻ và tiện lợi khi di chuyển. Tuy nhiên, với các công trình có mức tiếng ồn lớn hơn, đặc biệt khi thi công ngoài trời hoặc sử dụng nhiều máy móc nặng, chụp tai chống ồn (ear muff) sẽ hiệu quả hơn. Chụp tai có phần đệm lớn ôm trọn tai và khung cố định chắc chắn, giúp giảm tiếng ồn mạnh và mang lại sự thoải mái trong cả ngày làm việc dài.

Điểm đáng lưu ý là việc chọn loại bịt tai/chụp tai chống ồn phải dựa trên mức độ tiếng ồn thực tế của công trình. Một số công trình có thể yêu cầu loại chụp tai có tiêu chuẩn NRR (Noise Reduction Rating) cao hoặc kết hợp cả bịt tai và chụp tai để tăng cường khả năng giảm ồn. Bên cạnh đó, người lao động cần thay bịt tai định kỳ, giữ vệ sinh cho chụp tai và tuyệt đối tránh dùng chung để phòng ngừa viêm tai hoặc các bệnh liên quan đến đường tai – mũi – họng.

Rõ ràng, tiếng ồn tại công trường không thể triệt tiêu hoàn toàn. Vì vậy, việc trang bị bịt tai hoặc chụp tai chống ồn là bước bảo vệ thiết yếu để giữ thính lực khỏe mạnh cho người lao động. Đây là một món thiết bị bảo hộ lao động nhỏ, giá thành thấp nhưng đóng góp vai trò vô cùng lớn trong việc giảm thiểu bệnh nghề nghiệp và giúp duy trì chất lượng cuộc sống lâu dài cho người lao động.

1.8. Dây đai an toàn / dây chống rơi

Trong các hạng mục xây dựng như thi công cao tầng, lắp đặt giàn giáo, sửa chữa mái nhà, lắp ống nước trên cao, hoặc bảo trì công trình, nguy cơ té ngã là một trong những rủi ro nghiêm trọng nhất. Chỉ một cú trượt chân nhỏ cũng có thể dẫn đến tai nạn nặng, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng. Vì vậy, dây đai an toàn và dây chống rơi luôn nằm trong nhóm thiết bị bảo hộ lao động bắt buộc sử dụng khi làm việc ở độ cao từ 2 mét trở lên theo đúng quy định an toàn lao động.

Một bộ thiết bị bảo hộ lao động dây đai an toàn đạt chuẩn thường bao gồm: đai thân, dây đai đùi, đệm vai, khóa thép chịu lực và móc an toàn. Những thành phần này phối hợp với nhau để phân tán lực tác động khi người lao động gặp sự cố ngã, tránh dồn lực vào cột sống hoặc hông – vốn là những điểm dễ tổn thương. Dây đai toàn thân (full–body harness) được xem là loại an toàn nhất vì ôm sát cơ thể, giữ người lao động ổn định khi làm việc ở trên cao hoặc khi bị trượt.

Dây chống rơi (fall arrester) thường được dùng kết hợp với dây đai an toàn. Đây là thiết bị tự hãm, có thể thu – nhả linh hoạt theo từng bước di chuyển của người lao động. Khi xảy ra ngã đột ngột, dây chống rơi sẽ tự động khóa lại, giảm tốc độ rơi và giữ người lao động lơ lửng an toàn, tránh va đập xuống mặt đất hoặc vật cản. Cơ chế này đặc biệt quan trọng trong thi công giàn giáo, thang leo, nhà cao tầng, cột điện hoặc lắp đặt mái tôn.

Ngoài khả năng chống rơi, nhiều bộ dây đai an toàn còn được trang bị thêm đai hỗ trợ lưng, bản đệm vai, dây giảm sốc (shock absorber) để tăng sự thoải mái và giảm chấn động khi người dùng cần đứng làm việc lâu ở độ cao. Các bộ dây đai cao cấp cũng sử dụng dây Polyester siêu bền, chịu nắng, chịu mài mòn và có khả năng chống cháy nhẹ – phù hợp với môi trường nhiều tia lửa khi hàn thép hoặc cắt kim loại.

Việc chọn dây đai an toàn/dây chống rơi phù hợp phải dựa vào:

• Chiều cao làm việc

• Tải trọng người lao động

• Loại công trình

• Thời gian làm việc trên cao trong ngày

• Mức độ nguy hiểm của bề mặt và khu vực xung quanh

Ở những công trình cao tầng, dây đai toàn thân kết hợp dây chống rơi luôn là lựa chọn bắt buộc. Trong khi đó, với công trình dân dụng nhỏ, thợ lợp mái tôn hoặc sửa chữa điện nước, dây đai bán thân (half–body) có thể phù hợp, nhưng vẫn cần kiểm tra kỹ tiêu chuẩn an toàn.

Một số mẫu dây đai an toàn tham khảo tại Lasa (phù hợp mọi công trường xây dựng):

• Dây đai toàn thân 2 móc khóa thép – phù hợp leo giàn giáo, nhà cao tầng.

• Dây đai chống rơi tự rút – dùng trong môi trường làm việc nhiều chuyển động lên xuống.

• Dây đai 1 móc thép + dây giảm sốc – thích hợp cho thợ mái, thợ cơ điện, bảo trì công trình.

Dù sử dụng loại thiết bị bảo hộ lao động nào, người lao động phải kiểm tra dây trước khi đeo: xem có mòn, rách, đứt chỉ, gỉ móc thép hay không; đồng thời đảm bảo móc móc vào điểm neo cố định chịu lực (anchor point) đạt chuẩn. Việc sử dụng sai điểm neo hoặc đeo dây không đúng cách có thể khiến dây đai “mất tác dụng”, dẫn tới tai nạn đáng tiếc.

1.9. Bịt gối – đồ bảo hộ cần thiết cho công nhân

Trong thi công nền, lát gạch, lắp ống, đặt gạch, công nhân thường xuyên phải quỳ, ngồi xổm hoặc làm việc ở tư thế thấp. Bịt gối giúp giảm áp lực lên khớp gối, bảo vệ gối khỏi tác động, tăng sự thoải mái khi làm việc lâu, tránh đau mỏi và tổn thương lâu dài.

1.10. Ủng bảo hộ hoặc giày bảo hộ chuyên dụng

Một số công trình có nền ẩm ướt, bùn đất, hóa chất, xi măng ướt — trong trường hợp này, giày bảo hộ thường không đủ. Ủng bảo hộ chống nước, chống trượt và chống đinh là lựa chọn phù hợp hơn. Ngoài ra, trong môi trường có điện hoặc tĩnh điện, nên chọn ủng/giày chuyên dụng chống tĩnh điện hoặc cách điện.

2. Lưu ý khi mua và sử dụng đồ bảo hộ – để thực sự an toàn

Hãy ưu tiên chọn thiết bị bảo hộ lao động đạt tiêu chuẩn, rõ nguồn gốc — tránh hàng “đểu”, hàng giá rẻ không rõ chất lượng.

Luôn kiểm tra kích cỡ, độ vừa vặn — giày, mũ, găng tay… nếu quá rộng hoặc quá chật đều giảm hiệu quả bảo hộ.

Duy trì vệ sinh, bảo trì đồ bảo hộ: giặt quần áo, làm sạch giày, kiểm tra đế, mũ… thường xuyên để giữ chức năng bảo vệ.

Thay mới nếu thấy mòn, nứt, bong đế, gãy mũi giày… Không nên tiếc mà sử dụng đồ bảo hộ đã quá cũ — đó là rủi ro lớn.

Đào tạo, nhắc nhở người lao động việc sử dụng đồ bảo hộ đúng cách: đội mũ, mang giày, đeo dây an toàn khi làm việc cao, đeo găng tay, khẩu trang, kính khi cần thiết.

3. Kết luận

Đầu tư đúng đắn vào đồ bảo hộ cho công trường không phải là lựa chọn — đó là điều bắt buộc. Một bộ đồ bảo hộ đầy đủ: mũ, giày, găng tay, kính, khẩu trang, áo phản quang, dây an toàn… sẽ giúp bảo vệ toàn diện cho người lao động, giảm thiểu tai nạn, chấn thương và bệnh nghề nghiệp. Khi xây dựng công trình — từ nhỏ đến lớn — đừng xem nhẹ trang bị thiết bị bảo hộ lao động: đó chính là bảo vệ tài sản quý giá nhất — sức khỏe và tính mạng con người.