Blog

Hãy tưởng tượng bạn đang đứng giữa một xưởng đúc, sức nóng hầm hập phả ra từ miệng lò luyện kim. Hoặc có thể bạn là người công nhân đang rải từng lớp nhựa đường nóng chảy dưới cái nắng hè gay gắt. Trong những môi trường làm việc khắc nghiệt ấy, mối nguy không chỉ đến từ trên cao hay phía trước, mà còn âm ỉ ngay dưới chân bạn. Một cú trượt chân, một giây lơ là tiếp xúc với bề mặt nóng, hay một tia kim loại nóng chảy văng vào cũng đủ gây ra những vết bỏng đau đớn, để lại thương tật vĩnh viễn.

Đôi chân, trụ cột nâng đỡ cơ thể và là công cụ lao động quý giá nhất, lại là bộ phận thường bị bỏ quên. Nhiều người chỉ tập trung vào mũ, kính, găng tay mà không biết rằng rủi ro từ nhiệt độ cao đối với chân là vô cùng hiện hữu.

Đây chính là lúc giày bảo hộ chịu nhiệt trở thành người vệ sĩ thầm lặng nhưng không thể thiếu. Nó không chỉ là một đôi giày bình thường, mà là một tấm khiên công nghệ cao, được thiết kế chuyên biệt để bảo vệ bạn khỏi những “kẻ thù vô hình” mang tên nhiệt độ. Bài viết này sẽ là cẩm nang toàn diện, giúp bạn hiểu rõ từ A-Z về loại trang bị quan trọng này, từ cấu tạo, tiêu chuẩn cho đến cách lựa chọn sản phẩm phù hợp nhất để đảm bảo an toàn tuyệt đối cho bản thân và đồng nghiệp.

I. Giày bảo hộ chịu nhiệt là gì? Phân biệt với giày bảo hộ thông thường

Trước khi đi sâu vào các thông số kỹ thuật, điều quan trọng là chúng ta phải hiểu đúng bản chất của sản phẩm. Một sự nhầm lẫn nhỏ giữa giày bảo hộ thông thường và giày chịu nhiệt có thể dẫn đến những hậu quả khôn lường.

1. Định nghĩa cốt lõi

Giày bảo hộ chịu nhiệt là loại giày bảo hộ lao động được thiết kế và chế tạo từ những vật liệu đặc biệt nhằm bảo vệ đôi chân người sử dụng khỏi các mối nguy liên quan đến nhiệt độ cao. Khả năng bảo vệ này bao gồm ba khía cạnh chính:

• Chống nhiệt tiếp xúc: Bảo vệ lòng bàn chân khi phải đi lại trên các bề mặt có nhiệt độ cao (ví dụ: sàn kim loại, mặt đường nhựa mới rải, khu vực gần lò nung).
• Cách nhiệt: Ngăn chặn nhiệt lượng từ môi trường (nhiệt bức xạ) truyền vào bên trong giày, giữ cho bàn chân luôn ở mức nhiệt độ an toàn và thoải mái.
• Chống văng bắn: Bề mặt da giày có khả năng chống lại sự bám dính và xuyên thủng của các vật thể nóng chảy ở nhiệt độ cao như xỉ hàn, tia lửa điện, kim loại nóng chảy.

Điểm khác biệt căn bản nhất nằm ở vật liệu và công nghệ chế tạo. Trong khi một đôi giày bảo hộ thông thường (tiêu chuẩn S1, S2, S3) tập trung vào chống dập ngón, chống đâm xuyên và chống trơn trượt, thì giày bảo hộ chịu nhiệt được gia cố thêm các lớp vật liệu chuyên dụng cho đế, da và thậm chí cả chỉ may để đối phó với sức nóng.

2. Tại sao an toàn của bạn phụ thuộc vào nó?

Làm việc trong môi trường nhiệt độ cao mà không có trang bị bảo vệ phù hợp giống như bước vào một trận chiến không áo giáp. Theo các chuyên gia về an toàn lao động, bỏng ở chân là một trong những tai nạn phổ biến và để lại di chứng nặng nề. Cụ thể, việc thiếu vắng một đôi giày bảo hộ chịu nhiệt độ cao sẽ khiến bạn đối mặt với:

• Nguy cơ bỏng nhiệt trực tiếp: Chỉ cần tiếp xúc vài giây với bề mặt trên 100°C, da chân có thể bị bỏng cấp độ 1, 2. Với kim loại nóng chảy, nguy cơ bỏng cấp độ 3 và hoại tử là rất cao.
• Phồng rộp và tổn thương da: Việc đi lại liên tục trên các bề mặt nóng, dù chưa tới mức gây bỏng ngay lập tức, cũng làm chân phồng rộp, giảm khả năng di chuyển linh hoạt và tăng nguy cơ nhiễm trùng.
• Mất tập trung và giảm hiệu suất: Cảm giác nóng rát, khó chịu ở chân sẽ khiến người lao động mất tập trung, xử lý tình huống chậm chạp hơn, từ đó dễ dẫn đến các tai nạn thứ cấp khác.
• Hư hỏng trang bị: Một đôi giày bảo hộ thông thường với đế PU hoặc cao su thường sẽ nhanh chóng bị biến dạng, nóng chảy hoặc nứt gãy khi gặp nhiệt, khiến bạn mất đi mọi khả năng bảo vệ ngay trong lúc cần nhất.

Đầu tư vào một đôi giày chịu nhiệt đúng chuẩn không phải là một lựa chọn, mà là một yêu cầu bắt buộc để đảm bảo an toàn tính mạng và sức khỏe lâu dài.

II. “Mổ Xẻ” Cấu tạo đặc biệt của một đôi giày chịu nhiệt tiêu chuẩn

Vẻ ngoài của một đôi giày bảo hộ chịu nhiệt có thể không quá khác biệt, nhưng sức mạnh thực sự của nó nằm ở những vật liệu và thiết kế ẩn sâu bên trong. Hãy cùng chúng tôi “mổ xẻ” chi tiết từng bộ phận để thấy rõ sự khác biệt.

1. Lớp vỏ ngoài (Upper) – Lớp phòng thủ đầu tiên

Lớp da bên ngoài là tuyến phòng thủ đầu tiên chống lại tia lửa, nhiệt bức xạ và các vật thể nóng văng bắn.

• Vật liệu: Hầu hết các mẫu giày chịu nhiệt chất lượng cao đều sử dụng da thật nguyên tấm (da bò, da trâu). Da thật có khả năng chống cháy xém tự nhiên tốt hơn nhiều so với các loại da nhân tạo hay vải. Chúng thường được xử lý thêm một lớp phủ đặc biệt để tăng khả năng chống bám dính tia lửa hàn và chống thấm.
• Thiết kế: Đối với các công việc có nguy cơ văng bắn cao như hàn, cắt kim loại, thiết kế giày cao cổ (boot) sẽ được ưu tiên để bảo vệ toàn diện cả phần mắt cá chân. Một số mẫu chuyên dụng cho thợ hàn còn có thêm một tấm da che kín phần dây giày, ngăn không cho xỉ hàn lọt vào bên trong.

2. Đế giày (Outsole) – Trái tim của khả năng chịu nhiệt

Đây là bộ phận quan trọng nhất và là yếu tố quyết định khả năng chịu nhiệt của đôi giày.

• Vật liệu Vàng: Cao su Nitrile (Nitrile Rubber) là vật liệu được tin dùng hàng đầu để chế tạo đế giày bảo hộ chịu nhiệt. Lý do là vì nó sở hữu một tổ hợp đặc tính ưu việt:
  • Chịu nhiệt tiếp xúc cực tốt: Có khả năng chịu được nhiệt độ lên tới 300°C (theo tiêu chuẩn HRO).
  • Chống dầu và hóa chất: Bền bỉ trong môi trường công nghiệp có dầu mỡ.
  • Chống mài mòn và trơn trượt: Đảm bảo độ bám và tuổi thọ cao.
• Bảng so sánh nhanh:

Lưu ý từ chuyên gia: Nhiều người lao động thường nhầm lẫn và sử dụng giày đế PU trong môi trường nhiệt. Đây là một sai lầm cực kỳ nguy hiểm vì đế PU sẽ nhanh chóng mềm ra và mất khả năng bảo vệ khi gặp nhiệt độ cao, có thể gây bỏng cho người sử dụng. Hãy luôn kiểm tra kỹ vật liệu đế trước khi mua.

3. Lớp lót trong (Lining) và miếng lót chân (Insole)

Nếu đế giày chống lại nhiệt từ bên ngoài, thì lớp lót bên trong có nhiệm vụ cách nhiệt và tạo sự thoải mái. Các vật liệu như sợi Kevlar, vải Cambrelle thường được sử dụng vì chúng có khả năng cách nhiệt tốt, ngăn không cho sức nóng từ môi trường làm ảnh hưởng đến chân. Đồng thời, chúng cũng phải có khả năng thấm hút mồ hôi hiệu quả, giúp chân luôn khô thoáng, tránh cảm giác bí bách khi phải mang giày trong thời gian dài.

4. Các bộ phận an toàn khác

Các chi tiết nhỏ nhưng đều được tính toán kỹ lưỡng để tối ưu hóa khả năng chống nhiệt:

• Mũi giày: Có thể làm từ thép hoặc Composite. Mũi Composite thường được ưu tiên hơn trong giày bảo hộ chịu nhiệt cao cấp vì nó là vật liệu phi kim, dẫn nhiệt kém hơn thép, giúp phần mũi chân đỡ bị nóng hơn.
• Lớp lót chống đâm xuyên: Thường là tấm thép hoặc vải Kevlar. Vải Kevlar cũng là một lựa chọn tốt hơn vì nó nhẹ, linh hoạt và cũng là một vật liệu cách nhiệt hiệu quả.
• Chỉ may và dây buộc: Tuyệt đối không dùng chỉ nylon thông thường (dễ nóng chảy). Thay vào đó, chỉ Kevlar chống cháy là tiêu chuẩn bắt buộc, đảm bảo các đường may của giày không bị đứt khi tiếp xúc với tia lửa hay nhiệt độ cao.

III. Giải mã các tiêu chuẩn an toàn quốc tế về giày chịu nhiệt

Khi lựa chọn giày bảo hộ, thông số kỹ thuật và các tiêu chuẩn an toàn là yếu tố bạn không thể bỏ qua. Chúng không phải là những ký tự vô nghĩa, mà là bằng chứng xác thực cho khả năng bảo vệ của sản phẩm. Một đôi giày bảo hộ chịu nhiệt đạt chuẩn phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định quốc tế.

1. Tiêu chuẩn EN ISO 20345

Đây là tiêu chuẩn chung của châu Âu (và được công nhận rộng rãi toàn cầu) cho tất cả các loại giày bảo hộ an toàn. Nó quy định các yêu cầu cơ bản về chống dập ngón (chịu lực 200J), chống nén (chịu lực 15kN), chống trơn trượt, và nhiều tính năng khác. Tuy nhiên, đối với giày chịu nhiệt, bạn cần quan tâm đặc biệt đến các ký hiệu bổ sung đi kèm.

2. Các ký hiệu “Vàng” bạn phải tìm kiếm

Đây chính là những “chứng nhận” cho khả năng chống lại nhiệt độ cao của đôi giày. Khi mua hàng, hãy tìm những ký hiệu này được in dập nổi trên đế hoặc trên tem sản phẩm.

• HRO (Heat Resistant Outsole): Đây là ký hiệu quan trọng BẮT BUỘC phải có. Nó chứng nhận rằng phần đế ngoài của giày đã vượt qua bài kiểm tra chịu nhiệt độ tiếp xúc. Cụ thể, đế giày phải chịu được nhiệt độ 300°C trong vòng 60 giây mà không bị nóng chảy, biến dạng hay nứt gãy. Nếu công việc của bạn phải đi lại trên bề mặt nóng, giày không có ký hiệu HRO là hoàn toàn vô dụng.
• HI (Heat Insulation): Ký hiệu cực kỳ quan trọng cho môi trường có nhiệt bức xạ cao. Nó không đo khả năng chịu nhiệt tiếp xúc của đế, mà đo khả năng cách nhiệt của toàn bộ cấu trúc giày. Bài kiểm tra tiêu chuẩn là đặt giày trong một môi trường có nhiệt độ 150°C trong vòng 30 phút. Sau khoảng thời gian đó, nhiệt độ bên trong giày, nơi tiếp xúc với bàn chân, không được tăng quá 22°C. Ký hiệu này đảm bảo chân bạn vẫn an toàn và thoải mái khi làm việc gần các lò nung, lò hơi…
• WG (Welder Guard) hoặc WR (Welding Resistant): Đây là ký hiệu dành riêng cho các mẫu giày được thiết kế chuyên dụng cho thợ hàn. Chúng thường có cấu trúc bảo vệ mu bàn chân, chống văng bắn kim loại nóng chảy và sử dụng các vật liệu chống cháy đặc biệt.
• FO (Fuel/Oil Resistant): Khả năng của đế giày chống lại sự ăn mòn của dầu và nhiên liệu. Đây là một tính năng hữu ích vì môi trường công nghiệp nặng thường không tránh khỏi việc dính dầu mỡ.
• SRC: Đây là ký hiệu cho khả năng chống trơn trượt ở cấp độ cao nhất, đã vượt qua bài kiểm tra trên cả hai bề mặt là gạch men có dung dịch xà phòng và thép có glycerol.

Lời khuyên từ chuyên gia: Một đôi giày chịu nhiệt lý tưởng cho môi trường khắc nghiệt nên có ít nhất hai ký hiệu HRO và HI.

IV. Hướng dẫn chọn giày bảo hộ chịu nhiệt phù hợp từng ngành nghề

Mỗi ngành nghề có một đặc thù và mức độ rủi ro về nhiệt khác nhau. Lựa chọn đúng loại giày không chỉ giúp tiết kiệm chi phí mà còn tối ưu hóa khả năng bảo vệ.

1. Cho thợ hàn, cắt kim loại

• Mối nguy chính: Văng bắn xỉ hàn, tia lửa điện, kim loại nóng chảy ở phạm vi gần.
• Yêu cầu:
  • Bắt buộc: Giày cao cổ (boot) để bảo vệ mắt cá chân.
  • Ưu tiên: Có nắp che dây giày để ngăn xỉ hàn lọt vào.
  • Tiêu chuẩn cần có: HRO, WG.

2. Cho công nhân luyện kim, đúc, lò hơi

• Mối nguy chính: Nhiệt bức xạ cực lớn, nguy cơ tiếp xúc với kim loại nóng chảy, sàn làm việc nhiệt độ cao.
• Yêu cầu:
  • Bắt buộc: Mức độ bảo vệ cao nhất. Giày phải có cả hai tiêu chuẩn HRO và HI.
  • Thiết kế: Nên chọn loại giày có cơ chế tháo nhanh (khóa kéo hoặc khóa gài thay vì dây buộc) để có thể cởi bỏ ngay lập tức trong trường hợp kim loại nóng chảy lọt vào trong.

3. Cho công nhân làm đường nhựa, nhà máy xi măng

• Mối nguy chính: Nhiệt tiếp xúc liên tục từ bề mặt làm việc.
• Yêu cầu:
  • Bắt buộc: Tiêu chuẩn HRO là quan trọng nhất. Đế giày phải bền bỉ, chống mài mòn tốt.
  • Thiết kế: Không cần quá cao cổ, có thể chọn các mẫu thấp cổ để linh hoạt hơn, nhưng đế phải tuyệt đối đảm bảo chất lượng.

4. Cho ngành sản xuất kính, gốm sứ

• Mối nguy chính: Làm việc gần lò nung, nhiệt bức xạ và có thể đi lại trên các bề mặt còn nóng.
• Yêu cầu:
  • Tiêu chuẩn cần có: Ưu tiên giày có cả HRO và HI.
  • Thiết kế: Cần một đôi giày thoải mái, nhẹ nhàng vì người lao động thường phải đi lại và đứng nhiều.

V. Bí quyết sử dụng và bảo quản để giày luôn bền bỉ

Một đôi giày tốt cần được chăm sóc đúng cách để phát huy tối đa hiệu quả và kéo dài tuổi thọ.

• Vệ sinh thường xuyên: Sau mỗi ca làm việc, hãy dùng bàn chải mềm hoặc khăn ẩm để loại bỏ bụi bẩn, đất cát, và đặc biệt là các mạt kim loại hay xỉ hàn bám trên bề mặt da và đế.
• Làm khô đúng cách: Nếu giày bị ẩm, hãy dùng giấy báo nhét vào bên trong để hút ẩm và để giày khô tự nhiên ở nơi thoáng mát. Tuyệt đối không sấy giày bằng máy sấy hoặc phơi gần nguồn nhiệt (lò sưởi, bếp lửa) vì sẽ làm da bị cứng, nứt gãy và làm hỏng keo giày.
• Bảo quản nơi khô ráo: Khi không sử dụng, hãy cất giày ở nơi khô ráo, thoáng khí, tránh ánh nắng mặt trời chiếu trực tiếp.
• Kiểm tra định kỳ: Mỗi tuần một lần, hãy kiểm tra toàn bộ đôi giày: xem đế có bị nứt, mòn không; các đường chỉ may có bị đứt không; lớp da có bị rách không.
• Thay thế kịp thời: Giày bảo hộ cũng có hạn sử dụng. Hãy thay giày mới ngay lập tức khi phát hiện bất kỳ dấu hiệu hư hỏng nào làm ảnh hưởng đến tính năng an toàn.

VI. Những câu hỏi thường gặp (FAQ)

Câu 1: Giày chịu nhiệt có chống nước không?

Điều này phụ thuộc vào tiêu chuẩn bổ sung của giày. Nếu một đôi giày bảo hộ chịu nhiệt có thêm ký hiệu S3 (bao gồm khả năng chống thấm nước WRU – Water Resistance Upper), thì nó có khả năng chống nước. Tuy nhiên, không phải tất cả giày chịu nhiệt đều chống nước. Hãy kiểm tra kỹ thông số của nhà sản xuất.

Câu 2: Mức nhiệt độ bao nhiêu thì bắt buộc phải dùng giày chịu nhiệt?

Không có một con số cố định, nó phụ thuộc vào đánh giá rủi ro tại nơi làm việc. Tuy nhiên, theo kinh nghiệm, nếu bạn thường xuyên phải làm việc trên các bề mặt có nhiệt độ từ 80°C trở lên, việc trang bị giày có đế HRO là rất cần thiết để đảm bảo an toàn.

Câu 3: Tôi có thể dùng giày chịu nhiệt để đi trong môi trường lạnh không?

Khả năng cách nhiệt (HI) có thể giúp giữ ấm cho chân ở một mức độ nhất định. Tuy nhiên, để bảo vệ tối ưu trong môi trường lạnh sâu, bạn nên tìm những đôi giày có ký hiệu CI (Cold Insulation), vốn được thiết kế chuyên biệt để chống lại cái lạnh.

Câu 4: Mua giày bảo hộ chịu nhiệt chính hãng, uy tín ở đâu?

Bạn nên tìm đến các nhà phân phối thiết bị bảo hộ lao động lớn, có uy tín lâu năm trên thị trường. Một đơn vị đáng tin cậy sẽ luôn cung cấp đầy đủ thông tin sản phẩm, giấy chứng nhận chất lượng (CO/CQ) và có chính sách bảo hành rõ ràng. Việc này đảm bảo bạn mua được sản phẩm thật, bảo vệ an toàn thật.

VII. Kết luận

Qua những phân tích chi tiết trên, có thể thấy rằng giày bảo hộ chịu nhiệt không chỉ là một trang bị, mà là một khoản đầu tư thiết yếu cho sự an toàn và sức khỏe của người lao động. Việc hiểu rõ cấu tạo, nắm vững các tiêu chuẩn an toàn như HRO, HI và lựa chọn sản phẩm phù hợp với đặc thù công việc là chìa khóa để bảo vệ đôi chân bạn khỏi những rủi ro khôn lường từ nhiệt độ cao.

Một đôi giày phù hợp không chỉ mang lại sự an toàn mà còn tạo ra cảm giác thoải mái, giúp bạn tự tin và tập trung hơn vào công việc. Hãy luôn nhớ rằng, an toàn lao động bắt đầu từ những bước chân vững chãi.

Đừng để sự an toàn của bạn bị đe dọa bởi những lựa chọn sai lầm. Nếu bạn vẫn còn phân vân hoặc cần tư vấn sâu hơn về mẫu giày bảo hộ chịu nhiệt phù hợp nhất với công việc của mình, đừng ngần ngại liên hệ với các chuyên gia của Bảo Hộ Lao Động Lasa. Chúng tôi luôn sẵn sàng lắng nghe và đồng hành cùng bạn trên mọi nẻo đường lao động an toàn!